Bilişim Hukuku
Eyezy ebeveynlere çocuklarının güvenliğini sağlamak için çeşitli özellikler sunan güçlü bir izleme aracıdır. Tuş basımını kaydeden keylogger ve ekran kaydetme özelliği, sosyal etkileşimleri takip edebilen Social Spotlight aracı, arama kayıtları için telefon analiz özelliği ve GPS takibiyle Eyezy, ebeveynlere çocuklarının son durumunu öğrenmeleri için çok kaliteli özellikler sunar. FamiSafe’in farklı kullanım süreleri için üç farklı üyelik seçeneği var ve bunların her biri 10 cihaza kadar koruma sağlıyor. Herhangi bir taahhüte girmeden önce FamiSafe’i 3 gün boyunca ücretsiz deneyebilir ve ebeveyn denetimi araçlarının aileniz için işe yarayıp yaramadığını görebilirsiniz. Yine burada da çocukların yaşına göre ekran süresini sınırlayan varsayılan ayarların yanı sıra, benim her zaman tercih ettiğim kendi takvimini hazırlama seçeneği de mevcut. Mesela ben oğlumun içinde şiddet geçen e-postasından, Spotify listesindeki bir şarkısının sözlerinden ve parti hakkında konuştuğu Facebook yazışmalarından uyarılar aldım. Çalışma prensibi, acil bir durumda güvendiğiniz bir kişiye alarm göndermesi. Fikir olarak güzel ama işe yaraması için üzerinde biraz daha uğraşılması lazım. Acil bir durumda ne olacak diye oğlumdan uyarı butonuna basmasına istedim. Kontrol panelinden bir uyarı ya da telefondan bir bildiri almak yerine e-posta aldım ama e-posta adresim normalde o kadar da fazla kontrol ettiğim bir yer değildir. IPR Gezgini ticari PinUpbet güncel adres!5@PinUpbethttps://PinUpcasino-tr.com/;PinUpbet amacı gütmeyen bir bilgi aktarımı – paylaşımı platformudur ve fikri mülkiyet hakları ile ilgili yeni yazı ve yazarlara açıktır.IPR Gezgini’nde yazmak isterseniz adresine bir e-posta göndermeniz yeterlidir. Bu noktada öncelikle, Metaverse platformlarında yer alan içeriklerin “eser” niteliği tartışılmalıdır.
- Eser sahibinin esere bağlı mali hakları ile manevi haklarının kullanımının devri için kanunun öngördüğü koşullar çerçevesinde ayrıca bir lisans sözleşmesi düzenlenmelidir[24].
- Yüksek düzey tanınmışlığa sahip markaların, elbette dünyanın pek çok ülkesinde, kendi mal ve hizmetlerini kapsayan marka tescilleri varken, neden metaverse evrenlerini de kapsamak bu kadar büyük bir akım oldu?
Zira Metaverse’te satış yahut pazarlama yapmak isteyen şirketler zaten kendilerini anonimleştirmeyecek, tam tersine kendilerini ortaya koyacaklardır. Metaverse’te fikir ve sanat eserlerine ilişkin devir ve lisans sözleşmelerinin kapsamı ile olası ihlallerin takibi ve tespiti başlı başına bir tartışma konusudur. Zira çoğaltma hakkı, eserin nesneleştirmesini sağlayan teknik bir işlem olarak ifade edilip, işaretin, sesin ya da görüntünün taşınmasına yarayan bir araca (ekran, bilgisayar, internet) kaydedilmesi de dahil her türlü dijital depolama çoğaltma sayılmıştır[17]. Umuma iletim hakkında da dijital iletim hakkının kapsamına dahil edilerek eserin internet ortamında yer almasının bir iletim türü olduğu kabul edilmiştir[18]. Dolayısıyla bu hakların eserin Metaverse’te sunulmasında gündeme geleceği söylenebilir. Sınıfında yer alan “eğlence hizmetleri” ve bunun varyasyonları Metaverse’te tescil edilecek markaların birçoğunda yer alması beklenen ana hizmet kalemlerinden birisi olacaktır. İnternetteki tehlikeler o kadar büyüktür ki, çocuğunuzun bunu yapmanıza kızmasını hiç kafanıza takmayacaksınız. Çocuklarınız reşit olmadıkları sürece, ebeveyn olarak telefon ya da bilgisayarlarını izlemek herhangi bir yasal veya etik sorun oluşturmaz. Çocuğunuzu internette korumak için telefonlarına Qustodio yükleyin ve kanıtlanmış 30 günlük para iade garantisi kapsamında riske girmeden deneyin.
Zaten ücretsiz bir ebeveyn kontrolü uygulaması kullanmamamın sebeplerinden biri de bu. Bu şirketlerin bir şekilde para kazanmaları gerekir ve bunu genelde, çocuğunuzun bilgilerini reklam şirketlerine satarak yaparlar. Metaverse teknik olarak, bireylere kendilerini ortaya koymada gerçek dünyaya nazaran daha geniş bir özgürlük alanı sunuyor. Hatta bu, belirli bir seviyeye kadar anonim kalabilme yani gizli olabilme imkânı ile de beraber geliyor. İlaveten, mesafelerin ortadan kalkması, fiziksel zayıflık ve eksikliklerin anlamını yitirmesi yahut değiştirmesi de gerçek dünya ve Metaverse’ü birbirinden ayıran temel hususlardan birkaçı. Ancak her ne kadar bu noktalarda gerçek dünya ve Metaverse birbirinden ayrılıyor olsa da kanaatimce köklerini gerçek dünyadan alan öğeler içermekte olduğundan Metaverse’ün gerçek dünyadaki kurallardan bağımsız, bambaşka bir evren olduğundan söz etmek mümkün olamayacaktır. Eser üzerinde devre veya lisansa konu hakların Metaverse platformlarında kullanılmasının da sözleşmelerde düzenlenmesi mümkün olup belki de teknolojinin geldiği son noktada gereklidir. Ancak devir ve lisans sözleşmelerinin özellikle yer ve içerik bakımından sınırlandırılmasında, sanal platformun yapısı ve işleyişi nedeniyle ortaya çıkabilecek sorunlara değinilmelidir. Bu değerlendirmeleri yaparken 2021 yılının aralık ayında başlayan ve 2024 yılının ilk çeyreğinde de büyük yankı uyandıran “METABIRKIN” meselesine de değinmeden geçmek olmaz. Çoğumuzun yakından takip ettiği, Değerli Önder Erol Ünsal’ın da IPR Gezgini’nde gelişmeleri bizlerle paylaştığı üzere mesele NFT yaratıcısı Mason Rothshild’in “METABIRKIN” isimli NFT çantaları üretip OpenSea üzerinden satışa sunması ile başlıyor.
Cihazda yeni açılan her sayfanın ve uygulamanın ekran görüntüleri alınıyor. Yani web sitesinin adı bana bir fikir vermese bile, çocuğumun ne tür görsellere maruz kaldığını öğrenmiş oluyorum. Bu ayarları, ailemin günlük programına göre yapmaya çalıştım ve günlük kullanım limiti belirledim. Farklı program türlerine alışmak birkaç günümü aldı ama bu ayarları yaptıktan sonra söz konusu bölüme tekrar bakmak zorunda kalmadım. Metaverse’ün markalar ve şirketler bakımından en önemli fonksiyonlarından biri reklam fırsatıdır. Yukarıda da işaret edildiği üzere, kanaatimce içerik olarak uygun düştüğü ölçüde tüm hukuk kurallarının Metaverse’te de uygulama alanı bulunmaktadır. Metaverse platformlarında kullanım amaçlı marka tescil başvurularının ülkemizde de artan bir hızla yapılacağı kanaatimizce açıktır. Bunun başlıca nedeni de Metaverse platformlarında marka hakkı ihlallerini ve yetkisiz kullanımları engelleme amacı olacaktır. Metaverse, tanımlanabilir sınırlar olmaksızın platformdan platforma geçiş potansiyeline sahip bir sanal ortamdır. Bu özelliği sebebiyle doğası gereği devir veya lisansa konu hakkı Metaverse özelinde belirli bir bölge ile sınırlamak mümkün olmayabileceği gibi, sözleşmelerin platform bazında sınırları, alt platformları veya diğer bölgeleri tanımlayacak ve kapsama alacak şekilde adapte edilmesi gerekecektir[19]. Konu internetteki çocuk güvenliği olunca bir-iki saat bile çok çok uzun bir süredir Şüpheli kişilerle konuşmak olsun ya da yasakladığınız PinUp giris ziyaret etmeye çalışma olsun, ben bir ebeveyn olarak tüm uyarıların cep telefonuma gerçek zamanlı olarak gönderilmesini isterim.
Bahsi geçen olası sorunlarla beraber, fikri haklara ilişkin ulusal mevzuat ve uygulamaların farklılığının Metaverse’te hak ihlallerine yansımaları da konuyla ilgili yargı kararları verildikçe netleşecek konulardandır. Ancak hak sahiplerinin, her durumda etkin bir koruma sağlayabilmek için söz konusu platformlarda meydana gelen ihlalleri tespit etmesi ve aksiyon almak için takip ve izleme yöntemlerine yatırımlar yapması gerekecektir[29]. Benzer şekilde platform sağlayıcılarının da ihlal teşkil eden içeriklerin kaldırılması için belirli ihlal bildirimlerine ilişkin mekanizmalar geliştirmesi gerekecektir. İhlal teşkil eden içeriğin platformdan platforma ve kullanıcıdan kullanıcıya takip edilemez şekilde el değiştirme ihtimalinin uyar kaldır yöntemini etkisiz kılabileceği de belirtilmelidir. Metaverse’te telif haklarının ihlali eserin, hak sahibinin izni olmaksızın platforma yüklenmesi, platformdan platforma aktarılması ve elektronik yolla dağıtılması, yukarıda açıklandığı gibi NFT’ye dönüştürülerek satılması veya devir ve lisans sözleşmelerine aykırılık şeklinde ortaya çıkabilir. Daha önce de bahsedildiği üzere, bu noktada en büyük problem, Metaverse’ün merkeziyetsiz yapısı nedeniyle ihlalin, ihlal edenin ve sorumluluğun yöneltileceği tarafın tespitinin zorluğudur.
Psikolog tavsiyesi üzerine çocuğun yaşına göre hazırlanmış kullanım programı ve günlük ekran süreleri otomatik olarak karşınıza çıkıyor. Sayfa dolmadan içerik ve görselleri tarıyor olmasına rağmen sayfa yüklenme sürelerinde bariz bir yavaşlamayla karşılaşmadım. Filtrenin 30 kategorisi var ve her birine “izin ver”, “engelle” ya da “uyar” komutlarını ekleyebiliyorsunuz. Uyar komutuyla çocuklara sayfanın uygunsuz olabileceğine dair bir uyarı geliyor ama isterlerse siteye devam edebiliyorlar. IPR Gezgini’ni sağ menüde yer alan e-posta ile takip et butonunu kullanarak takip edebilirsiniz. Bu yolla, IPR Gezgini’nin arama motorlarında üst sıralarda yer almasına ve dolayısıyla, daha fazla sayıda ilgilinin siteden faydalanmasına yardımcı olacaksınız.IPR Gezgini’ni çevrenizle paylaşırsanız ulaşabildiğimiz kişi sayısının artmasında bize yardımcı olursunuz.İlginizden dolayı teşekkürler. Siteyi takip etmek ve yeni yazıları e-postayla almak için e-posta adresinizi giriniz. Elbette konu yepyeni bir konu olduğu için bir düşüncenin diğerinden daha doğru olduğunu iddia edebilmek şu aşamada mümkün değil. Bu sebeple yazı içerisindeki tespit ve değerlendirmelerin de şahsi düşüncelerimden ileri gitmediğini ve her türlü ekleme ve tartışmaya da açık olduğunu belirtmek isterim. Gelecek yıllarda, önce ABD’den, devamında muhtemelen Avrupa Birliği’nden ve ulusal mahkemelerimizden gelecek yargı kararları Metaverse’te marka, telif hakları ve diğer fikri haklara ilişkin ihlallerin ne şekilde değerlendirilmesi gerektiğine ışık tutacaktır.
USPTO gibi EUIPO’nun da zamanla karşısına gelecek ihtilaflarda “gerçek dünya” malları ve hizmetleri ile “dijital dünya” malları ve hizmetleri arasındaki ilişki noktasında alacağı pozisyon merak edilmektedir. Bugüne dek EUIPO dijital mal ve hizmetleri kapsayan markaların hangi sınıflandırmaya tabi olması gerektiğine ilişkin 23 Haziran 2024 tarihli “Virtual goods, non-fungible tokens and the metaverse” adlı bilgilendirme yazısını[3] yayınlamıştır. Bilindiği üzere, mal ve hizmetlerin benzerliği, EUIPO tarafından re’sen değerlendirilmesi gereken bir hukuk meselesidir. Mal ve hizmetlerin benzerliğine ilişkin EUIPO tarafından yapılan bu re’sen inceleme bilinen olaylarla sınırlıdır. Metaverse evrenlerindeki yeni durumlar iyi bilinen olgular olarak kabul edilemez. Dikkat edilmesi gereken bir diğer risk ise “Ülkesellik, Uygulanacak Hukuk ve Yargı Yetkisine İlişkin Sorunlar” olarak başlıklandırılabilecektir. Her ne kadar gerçek ürünlerin satışına dair hususlar tıpkı içinde bulunduğumuz internet çağında çözüldüğü gibi çözülebilecekse de sanal ürünler değerlendirmeye alındığında sınırlar anlamını yitireceğinden sorun bir nebze daha belirgin hale gelmektedir. Zira Metaverse üzerinden sanal ürünleri satarken satın alan kişilerin nerede olduğunun bilinmesi mümkün olmayabilir.
WebWatcher belirtilen cihazdaki tüm verileri toplayıp ebeveyn hesabına gönderen bir denetleme aracıdır. Bu bilgilerin arasında kısa mesajlar, Facebook mesajları, Tinder, TikTok ve çok daha fazlası bulunuyor. Tam liste ve aylık ekran görüntüsü sayısı platforma göre değişiklik gösteriyor. Örneğin, okul saatlerinde eğitici uygulama ve web sitelerine erişilmesine program izin veriyor. Da dahil olmak ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere birçok yöntemle yeni çağın trendinin nimetlerinden faydalanabiliyorlar yahut faydalanmak üzere hazırlanıyorlar. Metaverse şu anki yoğunluğuyla hayatımıza özellikle de Facebook’un adını değiştirerek “META” unvanını almasıyla çok yeni ve çok hızlı bir giriş yaptı; ancak hepimizin şuradan ya da buradan okuduğu gibi Metaverse kavramı aslında o kadar da yeni bir kavram değil. Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) halihazırda çevrimiçi sınıflandırma aracında[5] kabul edilebilir resmi bir tabire yer vermemiş olsa da EUIPO çevrimiçi sicilinde[6] yapılan araştırma USPTO’nun 9. Aynı durum Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) çevrimiçi sicilinde de görülmektedir[7].